ايده­ اصلي سري مقالات[1] حربه­ هاي خطرناك ارزيابي شمار زيادي از گشايش­هاي شطرنج با شيوه و ديدگاهي متفاوت است. تمركز بر شاخه­ هايي كه تندوتيز، خلاقانه، گمراه­ كننده و بلندپروازانه بوده و تحليل آنها نيز بسيار لذت­بخش است. شاخه ­هايي كه از نظر تئوري سنگين نباشند و از سوي ديگر به شكل غيرمنصفانه ­اي كنار گذاشته شده­ اند. انگيزه اصلي مطالعه گشايش­ها به اين شيوه، مجهز نمودن خوانندگان به شماري از حربه ­هاي جديد و تسليم ­ناپذير براي سفيد و سياه مي­باشد تا بتوانند گنجينه­ گشايشي مناسبي براي خود دست و پا کرده و يا به اصلاح آن بپردازند. اما لازم است پیش از مطالعه موارد زیر را به دقت در نظر بگیرید.

حربه ­ي خطرناك چيست؟

1- حركاتي كه به وضعيت­هاي بكر و پيچيده­اي منتهي شوند كه در آنها يك بازيكن تهاجمي و خلاق بتواند با تكيه بر پتانسيل پرتنش و تاكتيكيِ موجود، پاداش خود را بگيرد. بديهي است كه چنين حركاتي بايد بسيار جديد بوده و زمينه تحقيق و بررسي زيادي را فراهم نمايند.

بايد خاطرنشان کرد كه گرچه خطوط اصلي تئوريك نيز به وضعيت­هاي پيچيده مي­ انجامند اما به دليل تحليل عميق آنها توسط اساتيد، نمي ­توانند نياز ما را تامين كنند چرا كه بازيكنان در صورت مطالعه آنها آماده مبارزه در اين خطوط هستند، به عبارت ديگر خطوط اصلي تئوريك فاقد عنصر غافلگيري هستند. تاكيد حربه­ هاي خطرناك بر خطوط تئوريك ناشناخته ­اي است كه حريف از همان بدو امر مجبور است مشكلات پديد آمده را بدون تدارک خانگی حل کند.

2- حركات بسيار بلندپروازانه به طوري كه هدف نهايي آنها چيره شدن بر حريف باشد.

اين ويژگي مناسب كساني است كه برتري مختصر تئوريك آنها را راضي نمي­كند و به عنوان بازيكن سفيد تشنه­ ي برتري بزرگ و حتي قاطع هستند كه البته چنين رويكردي مستلزم پذيرش ريسك است و يا بازيكناني كه با مهره ­ي سياه حاضرند جهت كسب ابتكارعمل بهاي آ­ن را بپردازند تا اينكه در انديشه ­ي حفظ تعادل باشند.

3- حركاتي كه پيش از اين به دليل استدلال نادرست و غيرمنصفانه از دريچه­ چشم تئوري ناديده گرفته شده ­اند.

خطوط بي ­اعتبار به ويژه مي­توانند بسيار خطرناك باشند و اين به دليل عنصر روانشناختي است. اينگونه حركات اغلب به دليل يك اصلاحيه­ ي منطقي كنار گذاشته شده­ اند اما چگونه مي­توان اصلاحيه ­اي را كه براي مثال مشتمل بر 15 حركت است و بازيكن چند سال پيش آن را يكبار مطالعه نموده به خاطر آورد؟

4- حركات به ظاهر شوك­ دهنده بطوري كه در تضاد با اصول مدون بازي باشند.

بطورمعمول چنين حركاتي به سرعت مورد بي ­اعتنايي واقع مي­شوند و در نتيجه احتمال ارزيابي منطقي آنها بسيار اندك است حال آنكه مي­توانند بسيار مهيج باشند. بازيكنان گاهي در مواجهه با اين حركات بيش از حد به خود اطمينان مي­كنند و يا اينكه عصباني مي­شوند (چرا كه چنين حركاتي را بي ­احترامي به خود تلقي مي­كنند) و يا در مواردي دچار ترس و اضطراب مي­شوند. بديهي است كه شما بايد شناخت خوبي از حريف داشته و به تناسب چنين شناختي مبادرت به انجام چنين حركاتي نماييد.

خطرناك براي چه كساني؟

تضمين صحت و سلامت تمامي شاخه ­هاي موجود در اين مقاات دشوار و شايد غيرممكن باشد. بايد توجه داشته باشيد كه در برخي مواقع خطر متوجه هر دو بازيكن مي­باشد اما انتظار اين است كه موقعيت حريف شما بيشتر اسير تلاطم حاصل از وضعيت پديد آمده شود چرا كه شما دست كم آشنايي لازم با اين درياي توفاني و مواج را داريد و بهتر مي­توانيد كشتي خود را به سمت ساحل پيروزي هدايت كنيد.

[1] این مقالات در واقع از سلسله کتاب های حربه های خطرناک تالیف انتشارات معروف Everyman Chess استخراج شده اند که از بار آموزشی بی نظیری برخوردارند.